ENTROPİK ÖRGÜT İKLİMİ, ÖRGÜTSEL UMURSAMAZLIK VE İŞ TATMİNİ: KAVRAMLAR VE ÖLÇME ARAÇLARI
Anahtar Kelimeler:
entropi, umursamazlık, örgütsel umursamazlık, iş tatmini, ölçekÖzet
Yazın iş yaşamındaki entropi kavramının öncüllerini ve ardıllarını içermek bakımından oldukça kısıtlı bir durumdadır. Bu çalışmada örgütsel umursamazlık ve iş tatmini kavramları entropik örgüt ikliminin birer sonucu olarak öngörülmüş ve ilgili kavramları ölçmek için ölçek geliştirme ve ölçek uyarlama sürecine gidilmiştir. Bu bağlamda çalışmanın amacı entropik örgüt ikliminin örgütsel umursamazlık ve iş tatmini ile ilişkisini belirlemektir. Entropik örgüt iklimi ölçeği ilişkisel entropi ve süreçsel entropi olmak üzere iki boyuttan oluşmaktadır. Araştırma, Türkiye’deki özel bir bankanın Doğu Akdeniz bölgesindeki şubelerinde çalışan 306 personel üzerinde gerçekleştirilmiştir. Kolayda örnekleme yöntemi ve çevrimiçi anket tekniği aracılığıyla katılımcılardan veri toplanmıştır. Regresyon analizi sonuçlarına göre, süreçsel entropinin örgütsel umursamazlığı tahmin etmede olumlu yönde katkı yaptığı görülmüştür. Bununla birlikte, hem ilişkisel entropinin hem de süreçsel entropinin iş tatminini tahmin etmede olumsuz yönde katkı yaptığı bulgulanmıştır. Çalışma neticesinde, örgütsel umursamazlık ve iş tatminini ölçümlemek için geçerli ve güvenilir iki kısa ölçek meydana gelmiştir. Kuramsal ve uygulamaya yönelik katkılar tartışılarak gelecekteki araştırmalara önerilerde bulunulmuştur.
Referanslar
Ægisdóttir, S., Gerstein, L. H., & Çinarbaş. D. C. (2008). Methodological issues in cross-cultural counseling research: Equivalence, bias, and translations. The Counseling Psychologist, 36(2), 188-219. https://doi.org/10.1177/0011000007305384
Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49(2), 155-173.
Azırı, B. (2011). Job satisfaction: A literature review. Management Research & Practice, 3(4), 77-86.
Bartlett, M. S. (1950). Tests of significance in factor analysis. British Journal of Statistical Psychology, 3(2), 77-85. https://doi.org/10.1111/j.2044-8317.1950.tb00285.x
Bentler, P. M. (1988). Causal modeling via structural equation systems. Handbook of multivariate experimental psychology in (pp. 317-335). Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4613-0893-5_9
Bertalanffy, L. V. (1950). The theory of open systems in physics and biology. Science, 111(2872), 23-29. https://doi.org/10.1126/science.111.2872.23
Bertalanffy, L. V. (1967). General theory of systems: Application to psychology. Social Science Information, 6(6), 125-136.
Bertalanffy, L. V. (1968). General system theory: Foundations, development, applications. George Braziller.
Brown, T. A. (2014). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Publications.
Cambridge University Press, (t.y.). Entropy. In Cambridge dictionary. Erişim tarihi: 11.09.2022 https://dictionary.cambridge.org/us/dictionary/english/entropy
Clausius, R. (1867). The mechanical theory of heat: With its applications to the steam-engine and to the physical properties of bodies. John Van Voorst.
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334. https://doi.org/10.1007/BF02310555
Çavuş, M. F. & Develi, A. (2019). Entropik örgüt iklimi, umursamazlık ve iş tatmini: Nicel bir araştırmaya yönelik bulgular. 7. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 629-635). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
Çavuş, M. F. (2021). Entropic organizational climate (EOC): Development and validation of new scale. Organizational Psychology, 11(3), 106-119.
Develi, A. (2020). Çalışma yeterliliği, iş tatmini ve görev performansı ilişkisini belirlemeye yönelik bir araştırma [Yayımlanmamış doktora tezi]. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi.
Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa4901_13
Durbin, J., & Watson, G. S. (1971). Testing for serial correlation in least squares regression. III. Biometrika, 58(1), 1-19. https://doi.org/10.2307/2334313
Erol, M. (2001). Sosyal Entropi’nin verimlilik üzerindeki etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 127-143.
Fard, H. D.., Salarieh, N., & Noruzi, M. R. (2011). Exploring organizational indifference: Creating and validating a measure. African Journal of Business Management, 5(31), 12381-12391. https://doi.org/10.5897/AJBM11.1819
Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS: And sex and drugs and rock ‘N’ roll. Sage Publications.
Forero, C. A. N. (2018). Organizational entropy-case of study: The colombian peace process. In 2018 world engineering education forum-global engineering deans council (WEEF-GEDC) (ss. 1-10). IEEE. https://doi.org/10.1109/WEEF-GEDC.2018.8629712
Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. https://doi.org/10.2307/3151312
Guillen, M. (2001). Dünyayı değiştiren beş denklem. (Çev: G. Tanrıöver): Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson. R. E. (2014). Multivariate data analysis: Pearson new ınternational edition (7th ed.). Pearson Education Limited.
Hambleton, R. K. (1993). Translating achievement tests for use in cross-national studies. European Journal of Psychological Assessment, 9(1), 57-68.
Harman, H. H. (1979). Modern Factor Analysis (3rd ed.). Chicago, IL: University of Chicago Press.
Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Bliss, J. R. (1990). Organizational climate, school health, and effectiveness: A comparative analysis. Educational Administration Quarterly, 26(3), 260-279. https://doi.org/10.1177/0013161X90026003004
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
James, L. R., & Jones, A. P. (1974). Organizational climate: A review of theory and research. Psychological Bulletin, 81(12), 1096-1112. https://doi.org/10.1037/h0037511
Johnson, R. A., Kast, F. E., & Rosenzweig, J. E. (1964). Systems theory and management. Management Science, 10(2), 367-384.
Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modelling (3rd ed.). Guilford Press.
Kaiser, H. F. (1970). A second generation little jiffy, Psychometrika, 35(4), 401-415.
Kaiser, H. F., & Rice, J. (1974). Little jiffy, mark IV. Educational and Psychological Measurement, 34(1), 111-117. https://doi.org/10.1177/001316447403400115
Koçel, T. (2013). İşletme yöneticiliği. Beta Yayıncılık.
Mahalanobis, P. C. (1936). On the generalized distance in statistics. Proceedings of the National Institute of Sciences (India), 2(1), 49-55.
Mumcu, A., & Özyer, K. (2021). Örgüt ikliminin örgütsel sinizm üzerindeki etkisinde lider-üye etkileşiminin aracılık rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(39), 63-94. https://doi.org/10.35408/comuybd.683576
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. McGraw-Hill.
O’brien, R. M. (2007). A caution regarding rules of thumb for variance inflation factors. Quality & Quantity, 41(5), 673-690. https://doi.org/10.1007/s11135-006-9018-6
Oxford University Press, (t.y.). Entropy. In Oxford learner's dictionaries. Erişim tarihi: 11.09.2022 https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/entropy
Özyer, K., Irk, E., & Anaç, S. (2015). İş tatmini ve yaşam tatmini ilişkisinde iş arkadaşlığının aracılık rolü. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1), 261-278.
Perrot, P. (1998). A to z of thermodynamics. Oxford University Press.
Podsakoff, P. M. & Organ, D. W. (1986). Self-reports in organizational research: Problems and prospects. Journal of Management, 12(4), 531-544. https://doi.org/10.1177/014920638601200408
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J. Y. & Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: A critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879. https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.5.879
Raykov, T. (1997). Estimation of composite reliability for congeneric measures. Applied Psychological Measurement, 21(2), 173-184. https://doi.org/10.1177/01466216970212006
Schneider, B., & Snyder, R. (1975). Some relationships between job satisfaction and organizational climate, Journal of Applied Psychology, 60(3), 318-328. https://doi.org/10.1037/h0076756
Schneider, B., Ehrhart, M. G., & Macey, W. H. (2013). Organizational climate and culture. Annual Review of Psychology, 64(1), 361-388. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-113011-143809
Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: Application, assessment, causes and consequences. Sage Publications.
Streiner, D. L. (1994). Figuring out factors: The use and misuse of factor analysis. The Canadian Journal of Psychiatry, 39(3), 135-140. https://doi.org/10.1177/070674379403900303
Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (sixth ed.). Pearson.
Türk Dil Kurumu, (t.y.). Güncel Türkçe sözlük: Umursamazlık. https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 08.09.2022.
Ugboro, I., & Obeng, K. (2000). Top management leadership, employee empowerment, job satisfaction, and customer satisfaction in total quality management organizations: An empirical study, Jounal of Quality Management, 5(2), 247-272. https://doi.org/10.1016/S1084-8568(01)00023-2
Yildiz, B. & Develi, A. (2018). Algılanan örgütsel adalet, iş tatmini, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Bilinçli farkındalığın düzenleyici rolü. PressAcademia Procedia, 7(1), 263-267. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2018.894
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 Journal of Organizational Behavior Studies
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.